Reactie (1) op blog over open-source zelfrijdende auto

Deze opinie is een reactie op de eerdere blog van Mpact:“Nu gratis: de code om je auto zelfrijdend te maken” door Chris Tampère,  docent aan de opleiding burgerlijk ingenieur “Verkeer, Logistiek en Intelligente Transportsystemen”.

Beste Achris-tamperengelo,

Ik voel me toch verplicht te reageren op je blog. Ik deel je enthousiasme over gedeelde mobiliteit, en je interesse in zelfrijdende technologie. Maar niet je te grote geloof erin en je kennelijke vertrouwen in het “disruptieve” markt- en ontwikkelmodel van Comma.ai.

Ten eerste gaat dit om een soort vergaande cruise-control, een zogenaamd ‘level 3′ automatisatie. Dat betekent: de auto kan alleen in bepaalde context bepaalde taken overnemen (hier sturen, remmen en gas geven alleen op de snelweg) zoals de Tesla Autopilot. Het is geen toeval dat met die Tesla al een dode viel: veel experts in human factors bevelen stellig aan level 3 gewoon over te slaan (lees: te verbieden?). Het automatiseert immers de taken die makkelijk (maar saai) zijn, terwijl de mens (die het sturen dus niet langer gewend is!) wordt verondersteld over te nemen als het kritisch wordt en de computer het niet meer aan kan. Een mens is bewezen heel slecht in dit soort supervisies. Met level 3 gaat de veiligheid erop achteruit en kan een auto niet echt autonoom de weg op. Voor deeldiensten is dit totaal onbruikbaar…

Ten tweede is er een immens risico voor veiligheid van zelfrijdende voertuigen niet in het minst voor wat betreft security. Men verwijst naar het Android model. Welnu dat zit sjokvol beveiligingsrisico’s die door hackers gretig worden misbruikt. Vervelend als je telefoon plots op zwart gaat of stiekem al het omgevingsgeluid opneemt en doorstuurt over het internet; maar potentieel dodelijk als de software die je auto bestuurt by design een even groot vergiet is. IS en hun opvolgers staan al te popelen…

Ten derde is er verkeersveiligheid. Ik behoor niet tot de experts die verwachten dat de zelfrijdende auto ons verkeer zomaar en zoveel veiliger gaat maken. En als dat zo wordt, dan zal het zeker nog heel lang duren. Jazeker in het merendeel van de ongevallen is er een menselijke factor – hij bediende tenslotte het voertuig. Maar vergeet niet dat wij in ons – toch notoir verkeersonveilige – België met al die slechte chauffeurs toch slechts 1 dodelijk ongeval per 140 miljoen km veroorzaken. Alle Google cars samen hebben (onder strikte supervisie en opvolging!) tot okt 2016 zo’n 3.5 miljoen km afgelegd, dus als ze al even goed zouden doen als een mens verwachtte je slechts 0.025 dodelijke ongevallen. Dan is het feit dat ze 0 scoorden dus niet slecht, maar zeker ook niet goed: ze hebben eenvoudig nog niets bewezen (of toch wel één ding: dat ze al zeker niet heel erg veel slechter zijn dan een mens).

De computer zal geen menselijke fouten maken, drinken of drugs nemen. Maar computers zullen andere fouten maken en het zal heel lang duren om al die gaatjes te dichten en uiteindelijk de mens te overtreffen. En dan nog: ik zie een autonoom voertuig nooit efficiënt én veilig tegelijk omgaan met fietsers, voetgangers, spelende kinderen, schichtige dieren etc.

We zullen dus ergens moeten toegeven: ofwel minder capaciteit (dan kunnen we de robot heel voorzichtig laten rijden), ofwel minder veiligheid (dan kart hij lekker door met af en toe een slachtoffer), ofwel passen we de omgeving aan zodat hij geen fietser of voetgangers tegenkomt. Maar als we toch bereid zijn dat laatste te doen, dan kunnen we dat voor de mens ook en wordt die allicht ook veiliger – dus waarom is dat zelf rijden dan nog zo nodig?

Besluit: ik ben blij dat je dat nieuwsje met ons deelde: altijd leuk om te weten wat er in de wereld omgaat. Maar nee: België zit hier heus niet op te wachten. Het zal structureel beter moeten dan het model dat Comma.ai voorstaat!

Steeds bereid tot verder debat,
Chris Tampère, KU Leuven L-Mob